Πολεμικά Παίγνια

Η Διοίκηση και ο Έλεγχος των δυνάμεων κατά τη διάρ­κεια πολεμικών επιχειρήσε­ων είναι μια σύνθετη διαδι­κασία, σ’ ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και αμφιβολί­ας, με γρήγορες εναλλαγές καταστάσεων υπό συνθήκες πίεσης χρόνου. Για να κυ­ριαρχήσει κάποιος σε τέ­τοιες συνθήκες, πρέπει να είναι άριστα εκπαιδευμένος και η καλύτερη εκπαίδευση αποκτάται σίγουρα με την εμπειρία της μάχης. Η εμπειρία της μάχης μπο­ρεί να προσομοιωθεί στην ειρήνη, όσο είναι δυνατόν, με τη χρήση Πολεμικών Παι­γνίων (ΠΠ).Η εφαρμογή ολοκληρωμένων εικονικών πολεμικών επιχειρήσεων μαζί με εκ των υστέρων ανάλυση και κριτική, διεξάγονται στο σύγχρονο Κέντρο Εικονικής Πραγματικότητας για αντιμετώπιση και αποτελεσματική προσαρμογή στις αλματώδεις τεχνολογικές εξελίξεις.

Οι ριζικές αλλαγές που επιτελούνται τα τελευταία χρόνια στο ΣΞ προκειμένου να τον καταστήσουν ικανό να αντεπεξέλθει σε διά­φορες αποστολές, τόσο σε εθνικό επίπεδο όσο και στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ΟΗΕ και ΕΕ, απαιτούν επαναστατικές αλλαγές στην εκπαί­δευση προκειμένου:

• Τα στελέχη να προσαρμόζονται γρή­γορα στο εκάστοτε επιχειρησιακό περιβάλ­λον με ταχείες εκτιμήσεις και ορθές λήψεις αποφάσεων.
• Οι στρατιώτες να χρησιμοποιούν αυ­τοματοποιημένα τα μέσα, ασκούμενοι σ’ ένα σκληρό ρεαλιστικό περιβάλλον αναπτύσσο­ντας πρωτοβουλίες στο επίπεδο τους.

Οι τομείς της λήψης αποφάσεων και της θεωρητικής και πρακτικής εκπαί­δευσης θα ωφεληθούν τα μέγιστα και με σημαντική συμπίεση των παραγόντων κόστος και χρόνος.

Τα Πολεμικά Παίγνια (ΠΠ)

Τα ΠΠ είναι η απεικόνιση μιας στρατιω­τικής επιχείρησης μέσα από ένα εικονικό πεδίο μάχης που υλοποιείται με τη χρήση Η/Υ, η οποία περιλαμβάνει δύο ή περισσό­τερες αντίπαλες δυνάμεις, με σκοπό την εξάσκηση ή αξιολόγηση των Επιτελείων ενός Σχηματισμού, καθώς και των φυσικών ηγητόρων των Μονάδων του:

• Στη διαδικασία σχεδίασης επιχει­ρήσεων
• Στην ταχεία λήψη αποφάσεων
• Στο συντονισμό κατά τη διεξαγωγή τακτικών θεμάτων καθώς και
• Στην εξέταση των τρόπων ενεργείας των αντιπάλων.

Η στρατιωτική εκπαίδευση γίνεται έτσι περισσότερο αυτοματοποιημένη, αγγίζει τα όρια της ψυχαγωγίας και κάνει τον εκ­παιδευόμενο να αισθάνεται μια πρόκληση χωρίς προηγούμενο, αφού η εικονική μάχη γίνεται σχεδόν πραγματικότητα.

Τα ΠΠ είναι διαφόρων τύπων και μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ανάλο­γα με το σκοπό τον οποίο εξυπηρετούν, τη σχέση τους με τους χρήστες και τον τρόπο λειτουργίας τους σε συνάρτηση με το χρόνο.

Τύποι Πoλεμικών Παιγνίων

Ανάλογα με τον σκοπό που εξυπηρε­τούν και την τελική τους χρήση, χωρίζονται στις παρακάτω κατηγορίες:

• Υποστήριξης Επιχειρήσεων (Support to Operations): Περιλαμβάνονται προσομοιώσεις που υποστηρίζουν το επιχειρησιακό προσωπικό όλων των επιπέδων διοίκη­σης, προκειμένου να προβαίνει σε εκτι­μήσεις επί της επιδράσεως εναλλακτι­κών τρόπων ενεργείας του εχθρού, πριν τη λήψη αποφάσεων.
• Εκπαίδευσης και Ασκήσεων (Training and Exercises): Η εκπαίδευση αναφέρεται σε μεμο­νωμένα άτομα ή λειτουργικές ομάδες σε επίπεδο Στρατηγείων και φέρνει τους εκ­παιδευόμενους σε επαφή με εξοπλισμούς και διαδικασίες που χρησιμοποιούνται σε πραγματικές καταστάσεις.

Ανάλογα με τη σχέση τους με τους χρήστες, το βαθμό της ανθρώπινης συμ­μετοχής και τον πραγματικό κοσμο, οι προσομοιώσεις διακρίνονται σε:

• Ζωντανές (Live Simulation): Πρόκειται για λειτουργία πραγματικών οπλικών συστημάτων από πραγματικούς ανθρώπους. Όλοι οι εκπαιδευόμενοι ανα­πτύσσονται φυσικά στο πεδίο ασκήσεων (με τη συμμετοχή συνήθως και αντίστοιχου εχθρού) και χρησιμοποιούν εξομοιωτές για τα πυρά των όπλων (laser) για να αναπαρά­γουν τα επεισόδια της μάχης. Οι ζωντανές προσομοιώσεις μπορούν να λάβουν χώρα σχεδόν οπουδήποτε διατίθεται πεδίο για τη διεξαγωγή αγώνα.
• Εικονικές (Virtual Simulation): Άνθρωποι διαλειτουργούν με προσο­μοιωμένα οπλικά συστήματα, όπως π.χ. πτήση αεροσκάφους, οδήγηση άρματος κ.τ.λ. Είναι σχεδιασμένες για την ατομική εκπαίδευση των στρατιωτών και μικρών πληρωμάτων σε συλλογικές εκπαιδευτικές ασκήσεις  διαδικασίες.
• Παραγωγικές (Constructive Simulation): Προσομοιωμένα στρατεύματα δια­λειτουργούν με προσομοιωμένα οπλικά συστήματα. Οι πραγματικοί άνθρωποι εισάγουν δεδομένα μέσω Η/Υ (inputs) αλλά δεν επηρεάζουν τα αποτελέσματα. Διεξάγονται με τη χρήση των ΠΠ, όπου ασκούνται τα στελέχη επιπέδου Μονά­δας, Ταξιαρχίας, Μεραρχίας και ΣΣ.

Τα ΠΠ στον Ελληνικό Στρατό

Ο Ελληνικός Στρατός έχει αναγνωρίσει εδώ και χρόνια την αξία των ΠΠ και έχει δρα­στηριοποιηθεί έντονα στο χώρο της προσο­μοίωσης της εκπαίδευσης, από το επίπεδο του μεμονωμένου στρατιώτη έως και του Μείζονος Σχηματισμού. Για την εκπαίδευση των στελεχών το ΓΕΣ χρησιμοποιεί τα ΠΠ:

«ΟΔΥΣΣΕΥΣ»

Το Πολεμικό Παίγνιο «ΟΔΥΣΣΕΥΣ» εί­ναι ένα παίγνιο που αφορά την εκπαίδευση των Δκσεων και Επιτελείων, επιπέδου Ταξι­αρχίας και άνω, με τη χρήση Η/Υ (Computer Assisted Exercises). Διεξάγονται κάθε χρόνο ΤΑΑΣ επ’ ωφελεία των Σχηματισμών χρησιμοποιώντας ταυτόχρονα το πληροφο­ριακό σύστημα του ΣΔΕΠ ΣΞ, για την ανταλ­λαγή και διακίνηση των αναφορών και των αποφάσεων των ασκούμενων επιτελείων.

«ΙΑΝΟΣ»

Το Πολεμικό Παίγνιο «ΙΑΝΟΣ» είναι ένα παίγνιο αλληλεπιδραστικό, δι­πλής ενεργείας, κλειστό και βασισμένο σε Η/Υ. Είναι επιπέδου Διμοιρίας έως και Ταξιαρχίας και είναι εγκατεστημένο στη ΣΣΕ, στις Σχολές Εφαρμογής των Όπλων και στη ΣΔΙΕΠ, για την εκπαίδευση των στελεχών σε θέματα Διαδικασίας Λήψης Αποφάσεων, Επιτελικών Διαδικασιών, Διοίκησης και Συντονισμού μεταξύ τους, μέσα από ένα εικονικό πεδίο μάχης που υλοποιείται με τη χρήση Η/Υ. Επιπλέον υπάρχει εγκατεστημένος κόμβος «ΙΑΝΟΣ» στο Δ’ ΣΣ όπου εκεί πλέον διεξάγονται ασκήσεις με τη συμμετοχή των στελεχών Οργανικών Μονάδων (ΤΠ – ΕΜΑ – ΤΠΝ), με προοπτική την αξιολόγηση όλων των Μονάδων ελιγμού του Μ. Σχηματισμού, με προηγμένα μέσα της τεχνολογίας. Μελετάται από το ΓΕΣ/ΔΕΠΛΗ η δια­σύνδεση σε ενιαίο δίκτυο των υπαρχόντων κόμβων ΠΠ «ΙΑΝΟΣ» με το ΣΔΕΠ ΣΞ, με σκοπό τη διεξαγωγή άσκησης CAX επιπέδου Ταξιαρχίας, με τη δημιουργία ενός κοινού συνθετικού περιβάλλοντος, με στόχο την ανα­βάθμιση στην εκπαίδευση, την τακτική και στον έλεγχο των επιχειρησιακών σχεδίων.

Προοπτικές

Από τη μέχρι τώρα εμπειρία χρήσης των ΠΠ και της προσομοίωσης γενικότερα, διαπιστώνεται ότι προσφέρονται πλεονε­κτήματα στη θεωρητική και πρακτική εκπαί­δευση του προσωπικού. Συγκεκριμένα:

• Βελτιώνεται η εξάσκηση των στε­λεχών σε θέματα Διοίκησης και Ελέγχου (εκτιμήσεις κατάστασης, σχεδιασμός επιχει­ρήσεων, αναπτύξεις δογμάτων και τακτικών, λήψεις αποφάσεων κ.τ.λ.).
• Επιτρέπεται η δυνατότητα εξέτασης παρακινδυνευμένων καταστάσεων, χωρίς να ριψοκινδυνεύουν ζωές και εξοπλισμός.
• Τα στελέχη έχουν δυνατότητα συμμετοχής στις ασκήσεις από τις απομα­κρυσμένες γεωγραφικά θέσεις του, χωρίς να υπάρχει ανάγκη μετακίνησής του.
• Προσφέρεται η δυνατότητα για ανα­λύσεις των αποτελεσμάτων των ασκήσεων, με αναπαραγωγή γεγονότων υπό μορφή ειδι­κής ενημέρωσης (After Action Review-AAR), προκειμένου να αποκτηθούν εμπειρίες για πραγματικές επιχειρήσεις.
• Αποκτάται συνείδηση για την κατα- στροφικότητα και συνθετότητα των σύγχρο­νων οπλικών συστημάτων.
• Δεν επιβαρύνεται το περιβάλλον, ενώ μειώνεται το κόστος.
• Ευνοούνται οι συνδυασμένες και σύν­θετες επιχειρήσεις.
• Μπορούν να δοκιμασθούν νέα δόγματα.

Πρέπει όμως να τονισθεί, ότι για τη χρήση τους απαιτούν εξειδικευμένο προσω­πικό, υποδομές δικτύων καθώς και ακριβό εξοπλισμό, τα οποία βέβαια σε σχέση με τα πλεονεκτήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω, σε βάθος του χρόνου αποσβένουν πλήρως το κόστος αγοράς.